Historia kościoła

Kościół powstał w 1933 roku. Autorem projektu i prac budowlanych był architekt Joachim Freiherr. W założeniu projektowym miał stanąć w jednym z centralnych miejsc Przedmieścia Oławskiego i stanowić w Breslau najnowszy pod kątem architektury obiekt sakralny. Umiejscowiony przy głównej ulicy uprzemysłowionego rejonu Wrocławia z założenia miał być miejscem spotkań dużej grupy społeczności wrocławskiej.

W projekcie uwzględniono pięciopiętrową część mieszkalną, szkołę przykościelną, oraz budynek kościoła z charakterystyczną wieżą. Cały obiekt charakteryzowała specyficzna linia zabudowy. Probostwo zajmowało dwa piętra i składało się z symetrycznych pomieszczeń, w których znajdowały się pomieszczenia dla sióstr zakonnych zaś na parterze miejsce na żłobek – ochronkę dla dzieci. Nie zapomniano też o małym placu zabaw dla dzieci, odgrodzonym od industrialnej części dzielnicy pasem zieleni. Samo wejście do kościoła zostało tak zaprojektowane i umiejscowione, by nie narażało wiernych na bliskość głównej ulicy i oddalono je 60 metrów od Krakowskiej. Samo wejście i droga do kościoła od ulicy Krakowskiej swoją architekturą miała za zadanie stworzenie spokojnego klimatu i wyciszenia od wielkomiejskiego klimatu. Nawa kościelna obliczona była na 300 miejsc siedzących i 600 miejsc stojących. Zadbano o komfort wiernych, instalując elektryczne ogrzewanie. Rozpiętość pomieszczenia wynosiła 18 metrów zaś wysokość do czubka dachu to 17 metrów. Obok Sali głównej była zakrystia z oddzielnym wejściem i toaletą. Do głównego portalu wiodły dwa symetryczne podejścia z drewnianymi schodami. Samo wnętrze kościoła także urządzono skromnie z wykorzystaniem elementów i konstrukcji drewnianych. Główny ołtarz wykończono przy pomocy jasnożółtego śląskiego piaskowca, zaś podłogę wykończono płytami kamiennymi. Ściany wykończono w jasno – żółtym kolorze, zaś ławki dla wiernych i inne elementy drewniane zabarwiono w kolorze niebiesko-zielonym. Freski i droga krzyżowa otrzymały złoty kolor jako dominujący. Nad portalem kościelnym umieszczono dzwonnicę z widocznym od frontu dzwonem. Po obu stronach portalu wejściowego zbudowano przejścia dla procesji i do ogrodu dziecięcego liczącego około 2000 m2. Do budowy konstrukcji kościoła użyto betonowych płyt i wsporników o grubości do 12 cm. Sama kopuła kościoła także została wylana z betonu wcześniej uzbrojonego. Podobnie było z fundamentami, wylanymi ze sprężonego betonu. Koszt budowy kościoła oscylował w kwocie 70 000 RM. Koszt domu dla sióstr i skrzydeł wejściowych to 45 000 RM. Kubatura obiektu to 4000 m3.

Podczas oblężenia Festung Breslau kościół został podpalony przez obrońców twierdzy w dniu 29 marca 1945 r.

Szybki rozwój Przedmieścia Oławskiego oraz jego okolic na początku XX wieku spowodował znaczny wzrost ludności tej części Wrocławia. Kościół parafialny św. Maurycego przy ul. Traugutta 34-36 nie był w stanie przyjąć i zaspokoić wszystkich potrzeb wiernych, mimo iż w 1909 r. Księże Małe, a następnie w 1911 r. Brochów otrzymały własne kościoły. To odciążenie kościoła św. Maurycego nie było jednak wystarczające. Podjęto decyzję o wybudowaniu na Przedmieściu Oławskim drugiego kościoła katolickiego. W 1917 r. zakupiono grunt przy ul. Krakowskiej 44-46. Niestety brak środków finansowych oraz panująca w tym czasie inflacja oddaliły początek budowy kościoła. Zakupiony plac pod budowę kościoła przez wiele lat służył jako boisko, a niedzielne msze prowadzone na zmianę przez proboszczów Seiferta i Peikerta odprawiane były w auli sąsiadującej z boiskiem szkoły podstawowej. Powstanie w 1928 r., pod przewodnictwem właściciela drogerii Bruno Sahm’a (zamieszkałego przy ul. Więckowskiego 17), tzw. Towarzystwa Budowy Kościoła, którego członkami byli mieszkańcy Przedmieścia Oławskiego, spowodowało nacisk na przystąpienie do realizacji planu budowy kościoła, która ostatecznie rozpoczęła się w 1932 r. według projektu J. v. Ohlena. Dnia 26 września 1933 r. kardynał arcybiskup metropolita wrocławski Adolf Bertram poświęcił nowopowstały kościół pod wezwaniem St. Josef (św. Józefa). Kościół był pod zarządem parafii św. Maurycego. Jego kuratorem został mianowany jeden z trzech najmłodszych wikarych kościoła św. Maurycego – Walter Lassmann. Dnia 22 czerwca 1942 r. St. Josefskirche został podniesiony do rangi samodzielnej parafii z własnym zarządem majątkiem, a jego dotychczasowy kurator został mianowany proboszczem.

Działania wojenne II wojny światowej nie oszczędziły kościoła. Decyzją władz Festung Breslau (Twierdza Breslau) kościół St. Josef wraz z przyległymi do niego nieruchomościami: probostwem, domem sióstr, świetlicą parafialną z kancelarią i przedszkolem został skazany na zagładę. 24 marca 1945 r. powiadomiono proboszcza Lassmann’a o rozkazie spalenia kościoła wraz z wszystkimi budynkami. Dnia 26 marca 1945 r. proboszcz usiłował zapobiec zniszczeniu kościoła. Mimo obietnicy kościół wraz z przyległymi budynkami dnia 29 marca 1945 r. został spalony.

Po upadku Festung Breslau dnia 1 czerwca 1945 r. zapadła decyzja o odbudowie Kościoła. Ksiądz Lassmann wraz z grupą swoich parafian podjęli intensywne prace przy odbudowie. Dnia 19 marca 1946 r. sufragan Ferche poświęcił odbudowany kościół, w którym już mogły odbywać się nabożeństwa. Do września 1947 r. msze były odprawiane w języku polskim dla Polaków i niemieckim dla Niemców.

Ostatecznie prace związane z odbudową kościoła – remont dachu i kopuły od wewnątrz, dobudowa dwóch zakrystii – zostały zakończone w 1949 r. W 1969 r. odnowiono tynki zewnętrzne. W latach 1971-1973 dokonano reorganizacji prezbiterium i sąsiadujących z nim kaplic oraz odmalowano wnętrze kościoła. W 1985 r. zburzono starą plebanię, a na jej miejscu wybudowano dom katechetyczny połączony z nową plebanią. Nowe budynki parafialne powstały według projektu W. Kamockiego i K. Lewczuka.

Kościół św. Józefa Rzemieślnika jest ceglano-żelbetową, tynkowaną budowlą modernistyczną w kształcie rotundy. Ma układ centralny, z ośmioboczną nawą, prezbiterium, dwiema zakrystiami, dwiema absydami ołtarzowymi i dwoma aneksami od frontu. W zwieńczeniu fasady znajdowała się dzwonnica. Architektura wnętrza jest bardzo prosta i funkcjonalna. Dzisiaj jedynym akcentem z przeszłości jest kuta chrzcielnica z 1933 r.

Kościół parafialny od 1946 r.

Od 1946 r. kościół św. Józefa jest ponownie kościołem parafialnym. Obecnie duszpasterzami są Księża Misjonarze Św. Wincentego á Paulo, których głównym celem jest prowadzenie misji i rekolekcji parafialnych oraz kształcenie duszpasterzy.

Opracowanie: Krystyna Wszelaka

Galeria archiwalnych zdjęć kościoła

Skip to content